Ош мамлекеттик университетинин долбоорлор боюнча отчёту
| № | Аткарылып жаткан долбоордун темасы | Кален-к планга ылайык этаптары | Календардык план | |||
|---|---|---|---|---|---|---|
| Аткарылган жумуштун туру | Аткарылган күнү | Аткарылган орду | Алынган жыйынтык | |||
| 1 | Кыргызстандын түштүк аймактарындагы этнографиялык изилдөөлөр (Ош, Баткен, Жалал- Абад облустарындагы экспедициялардын негизинде ) . | Кыргыз элинин кылымдар бою топтолгон баалуу материалдык жанаа материалдык эмес (руханий) маданий мурастарды изилдөө,чогултуу, сактоо жана калыбына келтирүү,натыйжалуу пайдалануу жана аны келечек муунга, урпактарга өткөрүп берүү. март-апрель айында Ала-Бук | Долбоордун биринчи кварталында Жалал – Абад облусунун тоолуу райондорундагы айылдардына этнографиялык изилдөөлөрдү жүргүзүү үчүн экспедицияны уюштуруу боюнча алдын ала изилдөө обьектилери такталып, аныкталды. | 2022-10-10 0000-00-00 |
Чаткал | Айылдардагы маалымат берүүчүлөрдү аныктоо; - Элдик медицина, санжыра, каада – салт, үрп- адат, нарктуулук, кыргыздардын жүрүм- туруму, этикет, ырым- жырымдар, элдик календар, - Салттуу кол өнөрчүлүк, салттуу турак – жай, боз үй, уз- чеберлер, кийиз , булгарыдан жасалган буюмдар, жыгач жана темир усталар ж.б. |
| 2 | Ала-Бука районундагы айылдарда этнографиялык экспедиция уюштуруу, изилдөө, тактоо | 2023-жылы 15- 21-март күндөрү Кыргызстандын Жалал-Абад облусунун Ала-Бука районунун баардык айылдарында этнографиялык изилдөөлөр жүргүзүлдү. | 2023-03-15 0000-00-00 |
Ала-Бука | Кыргызстандын Жалал-Абад облусунун Ала-Бука районунун Т.Балтагулов (Ызар), Өрүктү, 1-Май, Ала-Бука районунун Көк-Серек, Көк- Таш айыл өкмөттөрүнүн айылдарында 2023-жылдын 15-мартынан 21-мартына чейин этнографиялык изилдөөлөр жүргүзүлдүү. Т.Балтагулов атындагы айыл өкмөтүнүн Ызар айылында, Кош-Алмурут айылында, Баймак айылында, Өрүктү айыл өкмөтүнүн Өрүктү айылында, 1-Май айыл өкмөтүнүн, Көк-Серек айыл өкмөтүнүн Тенги айылында, Көк- Таш айыл өкмөттүнүн Көк-Таш айылында, Кумдак айылында,Булак- Башы айылында,Чоң-Сай айылында, Арап-Ата айылында жашаган маалымат берүүчүлөрдөн ооз-эки сурамжылоо жүргүзүлүп, аудио-видеого жана сүрөткө (фото) тартылып баалуу талаа материалдары жыйналды. Этнографиялык изилдөөлөрдү жүргүзүү мезгилинде элдик оозеки чыгармачылык, каада-салт, үрп-адат, ырым-жырым, санжыра, салттык кол өнөрчүлүк, уз-чеберчилик, улуттук кийим-кечелер, салттуу тамак-аштар жана башкаларга өзгөчө көңүл бурулду. | |
| 3 | Лейлек районундагы этнографиялык изилдөөлөр, сурамжылоо. май | Баткен обулусунун Лейлек районун төмөнкү айылдарында 2023-жылдын 3 – майынан 10- майына чейин этнографиялык изилдөөлөр жүргүзүү үчүн тандалып алынды. Сумбула, Кулунду,Ленин (Разаков), Маргун, Дархун, Айбике айылдары. | 2023-05-03 0000-00-00 |
Лейлек | Жогоруда аталган айылдарда Кыргыз элинин кылымдар бою топтолгон баалуу материалдык жанаа материалдык эмес (руханий) маданий мурастарды изилдөө,чогултуу иштери жүргүзүлдү. Бул аймакта Аталган айылдарда жашаган маалымат берүүчүлөрдөн ооз-эки сурамжылоо жүргүзүлүп, аудио-видеого жана сүрөткө (фото) тартылып баалуу талаа материалдары жыйналды. | |
| 4 | июль, Чаткал районундагы этнографиялык изилдөөлөр, сурамжылоо. май | Жалал-Абад облусунун Чаткал районунун: төмөнкү айылдарында 2023-жылдын 1 – июлунан 11-- июлуна чейин этнографиялык изилдөөлөр жүргүзүүү үчүн тандалып алынды. Ак-Таш,Жаңы-Базар, Курулуш, Айгыр- Жал, Каныш – Кыя, Коргон – Сай, Башкы – Терек, Кайын – Суу, Же | 2023-07-03 0000-00-00 |
Чаткал | Чаткал районун айылдарында 2023-жылдын 1 – июлунан 11-- июлуна чейин этнографиялык изилдөөлөр жүргүзүлдү. Жогоруда аталган айылында жашаган маалымат берүүчүлөрдөн ооз-эки сурамжылоо жүргүзүлүп, аудио-видеого жана сүрөткө (фото) тартылып баалуу талаа материалдары жыйналды. Этнографиялык изилдөөлөрдү жүргүзүү мезгилинде элдик оозеки чыгармачылык, каада-салт, үрп-адат, ырым-жырым, санжыра, салттык кол өнөрчүлүк, уз-чеберчилик, улуттук кийим-кечелер, салттуу тамак-аштар,мергенчилик жана башкаларга өзгөчө көңүл бурулду. | |
| 5 | Төртүнчү кварталда, Этнографиялык илимий изилдөөлөр Кыргызстандын түштүк аймактарындагы этнографиялык изилдөөлөр (Ош, Баткен, Жалал-Абад облустарындагы экспедициялардын негизинде) деген тема алкагында Чаткал, Лейлек, Ала-Бука райондорундагы изилденген мат | Изилденген материалдар топтоштурулуп, иреттелип, макала жазылды, илимий иш-чараларга, конференцияларга катыштык. катыштык, | 2023-10-14 0000-00-00 |
Ош МУ | Долбоордун аткаруучулары тарабынын бир нече макалалар жарыкка чыкты жана илимий конференцияларга катышып, билдирүүлөр сунулду. 1.Сатыбалдиева Ч. т.и.к., доцент 1.О традиционных коврах южных регионов Кыргызстана. Бюллетень науки и практики / Bulletin of Science and Practice. issue/86 (bulletennauki.ru) 2023.Т.9. №1 (86 выпуск). Килем жана килем буюмдарын пайдалануу чөйрөсү Известия ОшТУ №1 (октябрь) 2023. 2. Chynykeeva Gulnaz Ergeshalievna, Anarbekova Venera, Erkinbekovna, Dyikanova Shekerbubu Anarbekovna, Toktorbekova Nurzyinat Asanalyevna, Zulpueva Raby Zhanybaevna. Analysis of historical meaning of lament songs in field materials. Journal of Namibian Studies. 2023/3/10. С. 3138-3156. https://www.scopus.com/sourceid/21100825369 https://namibian-studies.com/index.php/JNS/article/view/685 3. Осмонова С. т.и.к., доцент ЭТИЧЕСКОЕ ВОСПИТАНИЕ ДЕТЕЙ В КЫРГЫЗСКОЙ СЕМЬЕ (КОНЕЦ XΙX – НАЧАЛО XX ВВ.) Национальный университет Евразии им.Л.Гумилева XX Международный Евразийский научный форум “Цивилизационное пространство Центральной Азии Историческая преемственность и ценности” с. - 118-125с Астана 6-октябрь 2023 4. Чыныкеева Г. Э., Сулайманов Э.Ж. Южные области Кыргызстана: особенности этнодемографических процессов в эпоху глобализации ЎЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКAСИ, “ЖАҲОН ТАРИХИ” КАФЕДРАСИ “ЖAҲОН ТAРИХИНИНГ ДОЛЗAРБ МУAММОЛAРИ ВA ИСТИҚБОЛЛAРИ” Халқаро илмий-амалий анжумани материаллар тўплами, 11 май 2023 йил. “АКТУАЛЬНЫЕ ПРОБЛЕМЫ И ПЕРСПЕКТИВЫ ВСЕМИРНОЙ ИСТОРИИ” Материалы международной научно-практической конференции, 11 мая 2023 года. “CURRENT PROBLEMS AND PROSPECTS OF WORLD HISTORY” Materials of the international scientific and practical conference, May 11, 2023. Андижон – 2023. А.: АДУ, 2023. – 774 бет. С. 594-600. 5. Чыныкеева Г.Э., Мирзаев А. Негативное влияние внутренних и внешних факторов и информационных атак на межэтнические отношения в центральноазиатском регионе. «ЎЗБЕКИСТОНДА УЧИНЧИ РЕНЕССАНС ВА ИННОВАЦИОН ЖАРАЁНЛАР» Халқаро илмий-амалий онлайн анжуман. «ТРЕТИЙ РЕНЕССАНС В УЗБЕКИСТАНЕ И ИННОВАЦИОННЫЕ ПРОЦЕССЫ» Международная научно-практическая онлайн конференция. «THIRD RENAISSANCE IN UZBEKISTAN AND INNOVATIVE PROCESSES» International scientific and practical online сonference. Андижон, 2023 йил 26 апрель, С.283-289. | |
| 6 | 2023-жылдын акыркы кварталына ылайык, этнографиялык изилдөөлөрдүн натыйжасында көргөзмөлөргө жана конференцияларга катышуу | Алтай мамлекеттик университетиндеги III Международный алтаистической форум “ Единство славянских и тюркских народов в истории и современности аттуу эл аралык конференцияга катышуу | 2023-10-19 0000-00-00 |
Россия, Алтай | Долбоордун алкагында жүргүзүлгөн экспедиця мезгилинде жыйналган материалдардын негизинде факультеттердин жана ОшМУнун базасында 8 жолу сүрөт көргозмөсү уюштурулду. Ошондой эле ОшМУ, Улуттук университет, Алтай университети менен биргеликте телемост өткорүлдү. Тоолуу Алтайда газетага макала чыкты. Россиянын 10 дон ашык телеберүүдон көрсөтүлдү. ЭЛТР ден бир жолу, III Международный алтаистической форум “ Единство славянских и тюркских народов в истории и современности “ ( 18-20 октябрь 2023г) Г.Барнаул. Алтай мамлекеттик университетинде өткөрулгөн бул форумда Чаткал эспедициясы боюнча электрондук сүрөт көргөзмөсү жана жөнөкөй сүрөт көргөзмөсү уюштурулду. Бүгүнкү күндө ушул көргөзмөлөр Алтай мамлекеттик педагогикалык университетинде уюштурулуп жатат. | |
| 7 | 2024-жылдын биринчи кварталындагы календардык планда Баткен районундагы айылдарда этнографиялык изилдөөлөрдү жүргүзүү | Баткен облусунун Баткен районунун Ак-Сай, Ак-Татыр, Самаркендек Кара-Булак айыл өкмөттөрүнүн айылдарында 2024-жылдын 21-мартынан 27-мартына чейин этнографиялык изилдөөлөр жүргүзүлдү. | 2024-03-21 0000-00-00 |
Баткен | Бул аймакта мурда эски техналогияларды колдонуу ыкмалары менен жүндөн жасалган түрлөрдү табийгый таза нерселерден алып өздөрү каалаган жакшы түс менен боёп келишкен. Боёкторду көбүнчө тыттын, өрүктүн пөгүнөн, жангактын кабыгынан, анардын кабыгынан, пияздын кабыгынан алып жасашкан. Мурда боёкту жаңгактан, анардын, пияздын кабыгынан, тыттын же өрүктүн пөгүн алып ,аны кургатып, сокуга салып жанчып, ун формасына келгенде казанга салып ,суу кайнабай туруп, жүндөн жасалган түрлөрдү салып кайнатып,каалаган түстөгү боёктун түрлөрдү алып келишкен Биз изилдөө учурунда мурда эски техналогияларды колдонуу ыкмаларына өзгөчө көңүл буруп, маалымат берүүчүлөрдөн ооз-эки сурамжылоо жүргүзүлүп, аудио-видеого жана сүрөткө (фото) тартылып алынды. | |
| 8 | 2024-жылдын экинчи кварталындагы календардык планда Аксы районундагы айылдарда этнографиялык изилдөөлөрдү жүргүзүү, | Аксы районунун Авлетим жана Кашка- Суу айыл өкмөттөрүнүн айылдарында кыргыздардын салттуу маданияты боюнча илимий этнографиялык изилдөөлөр жүргүзүлдү. | 2024-06-24 0000-00-00 |
Аксы | Аксы району түштүк кыргызстандагы тоолуу райондорунун бири. Биз тандап алынган изилдөө обьектисинде элдик оозеки чыгармачылыкты, каада-салтты, үрп-адаттарды, элдик таапчылыкты, ыйык сыйынуучу жайлары, нарктуулукту, көркөм кол өнөрчүлүк, салттуу тамак-аштардын изилдөөлөр жүргүзүлдү. Биз изидөөгө алынган аймактан илимий этнографиялык изилдөөлөр жүргүзүү мезгилинде баалуу материалдар жыйналып, сүрөт,аудио- видеолорго алынды. | |
| 9 | 2024-жылдын үчүнчү кварталындагы планга ылайык Кара-Кулжа районуна изилдөөлөрдү жүргүзүү | Кара-Кулжа районуна илимий экспедиция жүргүзүлдү, маалыматтар чогултулду | 2024-07-14 0000-00-00 |
Кара-Кулжа | “Алтайдан – Алайкууга” Эл аралык этнографиялык экспедициясы 2024-жыл 4-июлунан 14- июлуна чейин жүргүзүлдү. Кара–Кулжа районунун Ой-Тал жана Алайкуу айыл өкмөттөрүнүн айылдарында кыргыздардын материалдык жана материалдык эмес маданияттары боюнча илимий этнографиялык изилдөөлөр жүргүзүлдү. “Алтайдан -Алайкууга“ Эл аралык этнографиялык экспедицияга Кыргыстандын жана Россиянын Алтай мамлекеттик университетинин доцент Назаров И.И, Тоолуу Алтай университетинен доценттер Сарыбашева С,Кыдыева В, Кыргыстандын Ж.Баласагын атындагы Улуттук университетинен тид профессор Бикбулатова А,доценттер Асанов Т,Султаналиева Н Кыргызстан Эл аралык университетинин проректору, доцент Өмүрзакова Ж, Кыргыз улуттук илимдер академиясынан Жапаров А,доцент Жолдошев Р. Жана башка көрүнүктүү илимпоздору этнографтары, этносоциологтору,лингивисттери катышты. изилдөө обьектиси Ой- Тал айыл өкмөтүнүн - Ой–Тал, Көңдүк айылдарына, Алайкуу айыл өкмөтүнүн - Кайың–Талаа, Кызыл–Жар, Күйө-Таш, Коо-Чаты, Көк-Арт, Кан-Коргон, Сай-Талаа айылдарына “Алтайдан Алайкууга“ Эл аралык этнографиялык экспедиция жүргүзүлдү. Бул аймактан илимий этнографиялык изилдөөлөр жүргүзүү мезгилинде баалуу материалдар жыйналып, сүрөт,аудио- видеолорго тартылып алынды. | |
| 10 | 2024-жылдын төртүнчү кварталында Токтогул районунда этнографиялык илимий экспедиция жүргүзүү, маалымсаттарды чогултуу | Токтогул этнографиялык экспедициясы 2024-жыл 27-октябрынан 2- ноябрына чейин болду. Бир нече айылда илимий изилдөө, талаа материалдары чогултулду | 2024-10-28 0000-00-00 |
Токтогул | Изилдөө обьектисинде элдик оозеки чыгармачылыкты, каада-салтты, үрп-адаттарды, элдик таапчылыкты, саяпкерчилик, нарктуулукту, көркөм кол өнөрчүлүк, жүн жана тери иштетүүнүн жана аларды боёонүн мурдагы технологияларды колдону менен тон тигишип, килем – шырдак, кийиз- шырдак жасоону,салттуу тамак-аштардын изилдөөлөр жүргүзүлдү. Саяпкерликти жакшы билген адамдарга жолугуп алардан күлүктү таптоо жолдоруна жана ыкмаларына анализ жүргүзүү менен кенен маалымат чогултук. Бул аймактан илимий этнографиялык изилдөөлөр жүргүзүү мезгилинде баалуу этнографиялак материалдар жыйналып, сүрөт,аудио- видеолорго тартылып алынды. | |
| 11 | 2024-жылдын жалпы жыйынтыгына ылайык макала жана китеп чыгаруу | Макала жазылды, китеп жазылып, басмадан жарык көрдү | 2024-11-25 0000-00-00 |
Ош МУ, Бишкек | Долбоор алкагында 2024-жылы чыккан макала жана китептер И.И.Назаров, А.З. Жапаров, Т.А. Айтбаев “ 0хота в современной жизни кыргызского населения Чаткальского района Кыргызстана “SCOPUS (СКОПС) Справка о принятии статьи к публикации 3-августа 2024 года. Народы и религии Евразии” ISBN 2542-2332 ( Print) Т.А.Айтбаев, И.И.Назаров “О работе международной этнографической экспедиции “ Большой Алтай ” от Алтая до Алайкуу” в 2024 году Кыргыз мамлекетинин өнүгүүсүнүн учурдагы абалы жана келечеги аттуу эл аралык илимий- практикалык конференция ЖАГУ Жарчысы 2024 22-ноябрь (Ринц ) ISSN 1694-531X Ч.Т.Сатыбалдиева “Кыргыздардын салттуу килем жана килем буюмдарындагы этномаданий аспектилеринин чагылдырылышы”, Кыргыз мамлекетинин өнүгүүсүнүн учурдагы абалы жана келечеги аттуу эл аралык илимий- практикалык конференция ЖАГУ Жарчысы 2024 22-ноябрь (Ринц ) ISSN 1694-531X. Сатыбалдиева Ч.Т “Традиционное ковроткачество кыргызов как культурное наследие южных областей Кыргызстана: методы исследований», Сохранение и изучение культурного наследия Алтайского края. Изд.АлтГУ. - Барнаул. - 2024. Вып. XXХ. — 380 с. Сатыбалдиева Ч. “Использование растений при лечении домашних животных у кыргызов Ферганской долины”, XII Международной научной конференции «Этнография Алтая и сопредельных территорий: социальные и этнокультурные трансформации советской эпохи 2024. Ташалиева М.М., Айтбаев Т.А. «Исследования жизни кочевых и оседлых сообществ в Кокандском ханстве». № 1 (4) Вестник ОшГУ . История. 2024.10 17. Ч.Т.Сатыбалдиева «Традиционное ковроткачество кыргызов Чон-Алайского района», Материалы международной научной конференции. Узбекистан, Наманган 2024. Ч.Т.Сатыбалдиева “Кыргыздардын салттуу килем жана килем буюмдарын пайдалануу чөйрөсү”, ОшМунун жарчысы. 2023. –№2(3).82-85-бб. еISSN 1694-867Х | |
| 12 | Долбоор алкагында илимий иш-чара, конференцияларга катышуу | Аблабек Асанкановдун 70-жылдык маарекесинде илимий макала окуу | 2025-02-28 0000-00-00 |
Бишкек, Кыргыз Улуттук Илимдер Академиясы | Долбоор алкагында жазылган билдирүү 2025-жылдын 28-февралында Кыргыз Улуттук Илимдер Академиясында академик Абылабек Асанкановдун 70 жылдык маарекесинде " “Большой Алтай” эл аралык этнографиялык экспедициясынын алкагында Тоолуу Алтай дагы алтайлыктардын салттуу маданиятын изилдөө" аттуу билдирүү окулду жана Улуттук Илимдер Академиясынын кабарлары журналына жарыяланды | |
| 13 | Долбоор алкагында илимий макала даярдоо | долбоор экспедициясы боюнча кол жазма даярдалды | 2025-04-03 0000-00-00 |
Ош МУ | Түштүк Кыргыздардын материалдык маданиятындагы айрым маселелери. (Чоң- Алай этнографиялык экспедициянын жыйынтыгы боюнча) аталыштагы кол жазма даярдалып скопус базасындагы журналга жөнөтүлдү. | |
| 14 | Долбоор алкагында китеп, жыйнак жазуу | "Түштүк Кыргызстандагы этнографиялык изилдөөлөр" аталышындагы китеп жазылыууда | 2025-05-15 0000-00-00 |
Ош МУ, Кыргыз Улуттук Илимдер Академиясы | ||
.jpeg)
.jpeg)
.jpeg)
